Reprise on Dingen #7 & #15: Twats Mashed Up

Interessant gegeven: tweets verzonden via de telefoon - en dat zijn natuurlijk de meeste - willen nogal eens gegeotagged zijn (leuke mash!). Hier leer je je smartphone beter in te stellen.

Ding #Z: Finito

Dat is nog eens opschieten: in minder dan 2 werkdagen thuis 11 dagdelen Dingen gedaan. Daarmee bijna 4 hele werkdagen uitgespaard, en dat komt zeer van pas in deze hectische tijd.

Dank aan Rob voor het eerste zetje.

Ding #23: Ding-a-Dong

Aardig om eens onder werktijd het web af te grazen. Was alweer een tijdje geleden: sinds het behalen van de tweede plaats in de krakercompetitie van 2005, en de eerste plaats in het jaar daarna ben ik me wat socialer gaan gedragen en zit ik niet meer zoveel met mijn hoofd in het beeldscherm. Prettig om de diepte weer eens in te gaan.

Zoals uit de voorgaangde posts mag blijken: ik vind het kennisnemen van de ontwikkelingen op Internet en de voortschreidende techniek uiterst belangrijk.
Nog belangrijker is echter het vermogen tot realistisch zijn. Ken uzelve, steek energie in dat wat moet en bouw daar dan verder op. Stel jezelf altijd de vraag: moet ik hier aan meedoen? Is het deel van mijn taak? Is het een zinnige aanvulling op wat ik al doe? Voorzie ik er al in? En vooral: heeft het prioriteit?
Vooral de sociale netwerken (en dan bedoel ik expliciet NIET de mogelijkheden tot crowdsourcing) zijn mijns inziens helemaal niet nodig als je een eigen website met de nodige catalogi erop hebt. Dat is allemaal exposure op de vleugels van hypes. Daar koop ik uiteindelijk helemaal niets voor; veel te vluchting en inhoudsloos. Zinvolle deelname kost veel tijd en inzet, terwijl het niet tot de primaire taak behoort. Verkeerde aanwending van middelen dus.

Alle begin is contemplatie. En dat kost tijd. Neem die. Want: zelfkennis is het begin van alle wijsheid. Web2.0 biedt mogelijkheden die tot voor kort ondenkbaar waren. De ontwikkeling van die mogelijkheden is hét moment om pas op de plaats te maken en te beoordelen of je daar klaar voor bent. Het NA is dat niet, en het erge is dat dat helemaal geen nieuws is.

Nogmaals: geen gebouw zonder fundament. Zeker niet in het huidige zo drassige Hollandse politieke landschap.

Ding #22: Be Smart!

Sinds enkele maanden ben ik de gelukkige bezitter van een smartphone. Prachtig om te zien wat je met een altijd en overal beschikbaar Internet en GPS kunt doen. Naar aanleiding van dit Ding heb ik meteen Layar geïnstalleerd om eens mee te spelen - dit is absoluut briljant. De Layer van bijvoorbeeld Funda is geweldig: dat is nog eens een manier om een nieuw huis te zoeken.
Wat er allemaal nog op ons afkomt - als je het probeert te bedenken gaat het je duizelen.

Een brede toepassing voor historisch geïnteresseerden op basis van het in het depot opgeslagen archiefmateriaal... Dat is nog niet zo gemakkelijk. Al te makkelijk wordt de denkfout gemaakt (niet in de laatste plaats binnen onze eigen organisatie) dat de informatie die in de archieven besloten ligt zo voor het oprapen ligt. Dat is namelijk niet zo: het vinden, interpreteren en in zijn eigen context zetten van die informatie is een vak appart, dat veel tijd en kunde vereist. Daar worden historici voor opgeleid. Archivarissen zijn er primair voor het beheer en het vindbaar maken (dus: het beheren en beheersen van de metadata) en niet voor het uitvoeren van de taken van de historicus. Zo voel ik het zelf ook: wanneer ik met inhoudelijk onderzoek bezig ben, voelt het alsof ik aan het hobbyen ben, en niet aan het werk.

Voor het beheer zelf zijn er natuurlijk wel mogelijheden te bedenken, maar dan ben je wel afhankelijk van het aanbrengen van bijvoorbeeld RFID-chips in verpakkingen of op archiefmateriaal. Dat is nog niet zo makkelijk gedaan als bedacht: ga maar eens 3.000.000 items (waarvan er vele losbladig zijn) een chip geven. Voor het depotbeheer zou het overigens een zegen zijn.

De inhoud is niet onze primaire zorg. De vorm is dat wel, samen met het de weg kunnen wijzen. Zoek daarom samenwerking met de specialisten op inhoudelijk gebied: dat zijn bij uitstek de universiteiten en onderzoeksinstellingen als ING. Waar wij trots op moeten zijn is de melding op hun producten: 'Mogelijk gemaakt door het Nationaal Archief'.

Dàt is ons belangrijkste merk.

Ding #21: Archief 2.0

Ja. Doen. Graag. Moet. Prachtig.

Randvoorwaarde: de basis op orde.

Wat is daar voor nodig? Tien jaar rust. Bewustwording dat je moet ophouden met het plannen van fijne autoritjes omdat je beseft dat je geen rijbewijs hebt. Dus: je niet laten verblinden door de mogelijkheden en de voorbeelden die anderen stellen, maar beginnen met zelfonderzoek en onderkennen dat je niet in de situatie verkeert een rijtoer te plannen omdat je niet aan de basisvoorwaarden voldoet.

Kort en simpel dus: terug naar de basis, daar een fundament leggen en dan rustig aan die kathedraal gaan bouwen.

(hoe liep het eigenlijk met Cato Maior af?)

Ding #20: from Footnote to Blindness

Hiep hiep hoera! Een hele grote vergaarbak met onvoorstelbaar veel informatie! Meer meer meer...! Prachtig om te merken dat de digitaliseringsprojecten maar doorgaan en doorgaan. Meteen twee krantenpagina's gevonden met informatie over Boris Skossyreff, eentje zelfs met een op het net nog onbekende foto:

En wilde je nu eindelijk eens weten wat er van Homer Tomlinson, zelfbenoemd 'King of the World' was terechtgekomen - alles staat in de kranten.

Er is natuurlijk ook wel wat op de site af te dingen: hij is nogal traag (niet zo vreemd), onoverzichtelijk door de massa aan gegevens en ik kan geen bladerfunctie vinden. Misschien toch maar eerst de tour nemen :-) Ook voor de navigatie is nogal wat doorzettingsvermogen nodig.

Je ziet hier trouwens wat er kan als je content goed ontsluit: alles wordt vindbaar. Daarom: vrijwilligers gevraagd om 110 kilometer handgeschreven archief nader te ontsluiten. Want: hoe kom je er anders achter dat Homer Tomlinson in 1958 het gastenboek van het Nederlandse paviljoen op de Expo te Brussel heeft getekend? Of dat Skossyreff in 1923 in Dijon een Nederlands paspoort wist te bemachtigen?

The future's so bright I've got to wear shades!

Ding #19: Da Trunk

Dit is een gebied waar voor archieven een taak ligt: het opzetten, ondersteunen en sturen van sites waar onderzoekers (en dan niet alleen de stamboomgeïnteresseerden) elkaar ontmoeten, vragen stellen, informatie uitwisselen, etc. Juist hier kan het archiefwezen zijn bestaansrecht bewijzen: het goed aanpakken van crowdsourcing, waardoor diepgaande digitale ontsluiting planmatig aangepakt en uitgevoerd kan worden.
Er worden in de cursustekst mooie voobeelden gegeven, die ook meteen losse eindjes tonen: zo heb ik bij Van Papier Naar Digitaal nog wel wat vragen over de kwaliteit, de compleetheid, de relevantie en de context van de gefotografeerde stukken.

Een grote dienst als het NA heeft het gewicht om als mediator op te treden. Belangrijk hierbij: wanneer de dienst de gebruikers benadert en laat zien dat er van alles mogelijk is, verdwijnt de bestaande barriere tussen gebruiker en beheerder. Wendt de vergrijzing aan voor ontsluiting! Laat de pensionado's iets nuttigs doen voor hun AOW! Archiefdienst: zorg dat je een spin in het web wordt, bemoei je actief met de hobbyisten, geef hun hobby een air van professionaliteit. Ze zullen met je weglopen en zo verdwijnt het stoffig imago als sneeuw voor de zon.

Ding #18: LibraryThing

Hoewel het voor iemand als ik, die erg van catalogiseren houdt én een behoorlijke bibliotheek heeft opgebouwd, inderdaad uiterst verleidelijk is een complete catalogus op te bouwen van mijn boekenbezit, blijf ik met de vraag zitten: waarom zou ik dat aan iedereen ter inzage geven? Okee, de mogelijkheid bestaat om een privé-catalogus (eyes only) aan te maken, toch wordt in de algemene voorwaarden duidelijk aangegeven dat privacy niet 100% geborgd kan worden.

LibraryThing geeft wel een goed voorbeeld van een van de zaken die ik altijd vrees bij 'gratis' diensten: er zijn beperkingen. Je kunt er gratis 200 boeken kwijt, voor meer mag je betalen. Een sigaar uit eigen doos? En: wat is de toegevoegde waarde? Exposure? Egostreling? Ook zie je één en dezelfde titel in verschillende vormen opduiken: er wordt dus geen eenheid afgedwongen, ook al kun je makkelijk titels ontlenen.

Ding #17: Social Networking

Tja, de vraag is inderdaad hoe een archiefdienst een sociaal netwerk kan uitnutten. Enige wat ik zo op kan lepelen: begin een thuishaven waar bezoekers zich kunnen melden, hun interesses kunnen delen en elkaar vragen kunnen stellen ('ik zoek naar mensen met de achternaam Berendse in Maasland tussen 1550 en 1610'). Eigenlijk niet veel anders dan een good old bulletinboard dus ;-) Maar: dat kan bij Ding #19 al.

Hoewel ik persoonlijk probeer me zo ver mogelijk van Social Networks te houden, maak ik een uitzondering voor LinkedIn. Is soms handig om contacten te onderhouden of de juiste mensen voor een klus te vinden.

Ding #16: Instant Messaging

ICQ, MSN, Google Talk, Skype: ik heb ze allemaal gebruikt of doe dat nog.

De grootste stap werd jaren geleden al genomen: het Net werd doordat steeds meer mensen een aansluiting namen gedemocratiseerd. De uitwisseling van welke vorm van informatie in welke uitingsvorm dan ook was toen al mogelijk, de enige echt belangrijke stap wat betreft directe communicatie is het digitaliseren van de informatie. Dat digitale stromen daarna op alle denkbare manieren te (re)combineren zijn volgt als vanzelf. Grote grap is dat het grotendeels allemaal over precies dezelfde lijnen loopt als de telefoon van vroeger. Wil niet zeggen dat de nieuwe mogelijkheden beter zijn dan de oude, ze zijn slechts aanvullend. Bij Inlichtingen zie je dat duidelijk: telefoon blijft hoognodig, e-mail is erg belangrijk, en er worden ook nog steeds brieven geschreven (gelukkig maar).

Wel interessant te lezen dat de Alladinchatterbox gesloten is. Valt ook niet te bemensen natuurlijk.

Ding #15: Twatter

Nee, dank u.

Ding #14: Castles made of Sand

Fijn zo'n zandbak. Hopelijk is ie niet in gebruik als litterbox. Proberen en veranderen is wel nodig om het in de vingers te krijgen; vooral de net-niet-helemaal-WYSIWYG manier werkt bevreemdend voor me. Het je eigen maken van conventies, dat kost het meeste tijd. Maar gelukkig kun je ook ouderwets in de source werken. Old habits die hard ;-)

Ding #13: Wikis

Ik kan er maar één ding over zeggen: doen! Dé manier om de informatie die bij medewerkers in hun hoofd zit voor de hele organisatie beschikbaar te maken. Echter: vergeet de moderation niet. Want ook hier geldt: Dowjerai, no prowjerai.

Ding #12: Socialist Tagging & Bookmarking

Het is aardig te zien dat de problemen waar ik me tussen 2000 en 2005 bij het bloggen voor gesteld zag inmiddels allemaal door marktpartijen zijn opgelost. Nadat bijvoorbeeld Blogger door Google was overgenomen werd Blogger stukken gebruiksvriendelijker en hoefde je niet meer allerlei onderdeeltjes van verschillende diensten in je HTML te combineren. Zo was er 'in den beginne' bijvoorbeeld geen ingebouwde reactiebox. Ook het taggen van posts was niet mogelijk.

Het bijhouden van interessante links was al helemaal geen sinecure: de afhankelijkheid van de machine waarop je een bookmark had geplaatst speelde iemand die destijds gemiddel 3 verschillende PC gebruikte (dat zijn er intussen 2 bijgekomen 5 + 1 smartphone) natuurlijk parten en de noodzaak van één verzamelpunt deed zich dan ook voelen. Zoals aangegeven loste ik dat op door webspace en HTML.
Een eigen linkpagina vergt echter onderhoud en is niet met minimaal klikken te bij te houden. Het feit dat ik die pagina al bijna 3 jaar niet meer bijgehouden heb geeft wel aan dat de toen gekozen oplossing niet ideaal is.

Bij het sociale van tagging en bookmarking zie ik absoluut de voordelen. Maar die voordelen komen nooit alleen: ze zijn altijd gepard aan nadelen. Het is niet voor niets dat onderwerpsontsluiting altijd volgens strikte regels en systematiek verloopt. Vaste regels en systematiek maken een opgebouwd systeem onafhankelijk van individuele voorkeuren, denkwijzen en - om een groot woord te gebruiken - de Zeitgeist. Juiste bij het loslaten van de regels onstaat er een wildgroei en wordt de uitkomst de grote gemene deler: wat de meeste gebruikers als standaard hebben wordt automatisch de standaard. Het grootste gevaar daarvan is de dictatuur van de middelmaat; 'goed is goed genoeg'.

Daar pas ik voor. Ik ben een professional en vind het vreselijk het oude vakmanschap zo te zien verwateren en de middelmaat als de van God gegeven oplossing gepresenteerd te zien worden. Begrijp me niet verkeerd: er zijn legio positieve kanten aan het sociale taggen en bookmarken. Echter, het is in zichzelf niet alleszaligmakend. Er heerst veel te veel de houding 'het kan dus het is goed' en 'het kan dus het moet'. Ik zet liever een stap terug om de voor- en nadelen tegen elkaar af te zetten, te toetsen aan de standaarden die je voorstaat en op basis van die uitkomsten al dan niet mee te doen.

Onthoudt: eigenwijsheid is geen ondeugd, zolang je goed blijft nadenken.

Ding #11: First thought? First things first!

Een van de zaken waar ik in het Internettijdperk last van heb is dat het zo gewoon gevonden wordt dat je overal aan mee doet, alles probeert en vooral overal een mening over hebt. Ik ben daar enige jaren geleden juist bewust mee opgehouden.

De Dingen die tot nu toe behandeld zijn hebben alle, gegeven de tijd en de ruimte, de potentie enorm veel toegevoede waarde te bieden, dat is overduidelijk. Mijn eigen interesse ligt echter vooral bij de inhoud van het depot, de papiermassa, het fysieke beheer en de bijbehorende heuristiek. Kortom: bij het er voor zorgen dat je zonder web2.0 je weg vindt zodat je het materiaal juist rijp kunt maken voor o.a. de toepassing van interactiviteit. Ik ben me er bewust van dat het mijn ceterum censeo is: je kunt pas verbeteren, automatiseren of verwebtweepuntnullen als je het basale beheer in de vingers hebt.

Het moge duidelijk zijn: de focus ligt daar helaas helemaal niet. Al jaren niet. En dan span je met een nieuw opgetuigde website en alle toegangen digitaal het paard achter de wagen. Wanneer dNA live gaat hoop ik even een tijdje niet al te veel studiezaaldienst te hoeven draaien.

Daarom: kennis nemen van de mogelijkheden van web2.0-toepassingen: prima. Nadenken over het toepassen ervan: ook prima. Toepassen zonder het beheer (fysiek én intellectueel) werkelijk te beheersen: niet prima.

[zelfspot aan]Ach ja, nog geen veertig en nu al een ouwe lul...[zelfspot uit]

Ding #10: Shared <> Online

Briljant in zijn eenvoud: 1 document waar door verschillende mensen aan gewerkt wordt.
MAAR: zet dat dan alstublieft op een eigen server, met eigen beveiliging, in eigen beheer, zonder tussenkomst van Google. Het is onvoorstelbaar wat een Moloch er aan het groeien is, en dat haast niemand zich af lijkt te vragen wat er met al die informatie gedaan kan worden (en dus ook gedaan wordt). Natuurlijk is 99,99999999999% wat de gemiddelde mens doet niet interessant, maar een bedrijf (beursgenoteerd nog wel) als Google hoeft maar weinig moeite te doen om een boel over jou, je werk etc. te weten te komen.

Quote:

Waarom zou ik?

De kans is groot dat je Google gebruikt als zoekmachine. Maar weet jij nog wat je bijvoorbeeld vier, negen of negentien dagen geleden om één uur ’s nachts bezig hield? Nee? Google wel, tot op de seconde. Daarmee weet Google bijna meer over jou dan jijzelf. Zoekopdrachten, Google Maps en Street View locaties, je e-mails in Gmail en zelfs de websites die je via Google bezoekt; alles wordt voor lange tijd opgeslagen.

En jouw leven wordt niet alleen door adverteerders, maar misschien ook wel door je verzekeringsmaatschappij, kredietverstrekker of de overheid ingezien. Of door criminelen, als de database van Google gehackt wordt of op straat komt te liggen door een fout.

Zoekresultaten zijn al vaker op het internet beland. Bij het zogenaamde ‘America Online Search Data Scandal’ belandden ruim 20 miljoen zoekopdrachten van 650.000 gebruikers van zoekmachine America Online (AOL) online. Nog steeds kun je op de website www.aolstalker.com van al die mensen zien, waar zij naar hebben gezocht.

Denk dus goed na voordat je al jouw zoekgedrag aan één bedrijf geeft. Je zoekgedrag bevat namelijk je meest persoonlijke en intieme informatie. Zoals je politieke voorkeur, gezondheid en liefdesleven. Kortom, je diepste geheimen. Informatie die niemand anders iets aangaat, ook Google niet.

Bron: Bits of Freedom.

En met Google Docs geef je nog meer weg...

Ding #9: to map locations, one should start with locating maps

Veruit de beste manier om een kaartcollectie te ontsluiten is inderdaad het georefereren, al valt dat bij materiaal van pak 'm beet vóór 1825 nog niet altijd mee. Maar het kan, zoals het KIT enig jaren geleden bewees: aan al haar kaarten zijn de uiterste coördinaten toegekend, en aan alle plaatsen de eigen coördinaten, zodat je onafhankelijk van de schaal al het materiaal dat 1 bepaalde coördinatenset bevat kunt opvragen.

Toen ik dit voorbeeld onlangs aan Tom Harper van de British Library voorlegde was zijn reactie ronduit enthousiast, maar hij zag ook het probleem: hoe ga je je volledige collectie van coördinaten voorzien? Nou hebben ze in Londen 4,5 miljoen kaarten, wij in Den Haag 'slechts' zo'n 250.000. Ook ik heb mezelf de vraag al enkele malen gesteld: hoe kun je op gestructureerde wijze de collectie geotaggen? Uiteindelijk kan ik niet anders concluderen dan dat de prioriteit moet liggen waar die hoort: eerst de collectie op orde, zodat we weten wat we hebben, en we überhaupt kunnen gaan digitaliseren. Daarna breken we het hoofd wel over zaken die dan prangend zijn.

Ergo: toekomstmuziek, een gegeorefeerde collectie (maar wel héle mooie muziek). Voordeel: het NA zal geen remmende voorsprong oplopen ;-)

Ding #8: YouTube

Ja hee die kende ik nog niet... Je moet wel onder een bijzonder dikke steen domicilie hebben wil je de enorme groei in het aanbod van bewegend beeld en geluid op het Net hebben gemist. Heerlijk om eindelijk Amerikaanse programma's te kunnen kijken die in NL nooit of te nimmer op de buis komen (zoals het onvolprezen Fishing with John) of om alle afleveringen van Kabouter Wesley achter elkaar te kijken tot je van melligheid uit elkaar barst. Maar vooral om toch nog stukjes van gemiste concerten mee te pikken:

Maar: heeft YouTube (et alii) nut voor het NA? Het NA heeft zelf nagenoeg geen bewegend beeld in de collectie, dat gaat standaard naar Beeld&Geluid. Wel zouden we instructiefilmpjes kunnen maken, maar waarom zou je die op Youtube pletten als je een eigen site hebt? Ik zie niet zo gauw nut voor de dienst.

Ding #7: Flickr 'n' Mash

Het mooiste voorbeeld dat ik ken van mashups gebaseerd op Flickr wordt ook weer in Flickr zelf gepresenteerd: de set Locals and Tourist. Foto's op Flickr worden gesplitst naar herkomst van de maker en in verschillende kleuren geplot op een kaart. Uit de beschrijving: Blue points on the map are pictures taken by locals (people who have taken pictures in this city dated over a range of a month or more). Red points are pictures taken by tourists (people who seem to be a local of a different city and who took pictures in this city for less than a month).

Ding #6 revisited: Tagging the Commons

Mooi idee. Maar... hoe zorg je ervoor dat standaardizering van gebruikte termen afgedwongen wordt? Hoe zorg je bijvoorbeeld voor de juiste keuze tussen 'fiets' en 'rijwiel'? Wat is je doel, wat je beleid: hoe diep wil je gaan - geef je alleen de zaken in de voorgrond aan of elk detail, tot de namen van de personen die in de foto's die in de fotolijstjes op de schoorsteenmantel die links op de foto die je beschrijft afgebeeld staan aan toe? Er vanuit gaande dat je een computer alles kan laten doen, verwacht ik dat ook dit te sturen en controleren is, maar werkt Flickr the Commons ook zo? Als het publiek gebruikt wordt als ontsluitingsmiddel, hoe geef je je er dan rekenschap van dat een leek geen professional is? Of besteed je 'n fte aan moderation?

Tag: Sanseveria?

Ding #6: Flickr

Waarom willen mensen toch zo graag alles wat ze doen en laten publiek op het net zetten? OK, een paar foto's waar je zelf trost op bent, dat begrijp ik, maar alles zo-hup-gooi-het-er-maar-op, nee, da's niet mijn ding. Ook het gebruiken van het Net als backup staat me niet aan: voor wat hoort wat, en waarom zou ik mijn foto's ergens 'gratis' wegzetten terwijl ik daar een deel van de zeggenschap verlies? Begrijp me niet verkeerd: mijn loggeschiedenis omvat voor 50% fotolog. Maar dan wel volledig in eigen beheer, met zelf toegekende tags en (een poging tot) copyrightvermelding.
Ik begrijp de voordelen voor expats, mensen die langdurig buiten hun directe sociale kring verblijven, etc. Als ik nou een half jaar naar Wellington of Washington zou worden gedetacheerd, ja dan valt er nog wel eens over te denken om de thuisblijvers op de hoogte te houden.

Ding #5: RSS en Blogroll

Tja, blogroll... altijd wel makkelijk om je vaste links bij elkaar te hebben maar ik vind uiteindelijk toch één grote linkpagina die je zo nu en dan bijhoudt toch makkelijker. Vandaar: een klein beetje hier rechtsonder, de rest via de linkgeest.

Ding #4: RSS

Nooit de tijd voor genomen om uit te vinden hoe het werkt en ik merk nu hoe dom dat was. In één woord: handig! Zeker met de feeds die je op je zoekvragen in Ebay en Marktplaats kan maken ;-)
Maar natuurlijk ook de mogelijkheid om de vaste lijst favorieten niet meer door te hoeven ploegen op nieuwtjes. Heel fijn.

Ding #3 continued, A.K.A.: 'ere we go again...

Vorig jaar te druk om de Dingen te doen, ben ik nu veroordeeld tot de zomercursus. Goed dat de dwang er is: anders zou het er nooit van komen en er zijn wel wat dingen die ik nog niet ken.
Aardige aan weer eens aanloggen op blogspot is dat het dashboard een overzicht geeft van mijn oude logs. Zoals: 1.695 berichten, voor het laatst gepubliceerd op 26 september 2005, en dat nog maar het eerste van de 5 die ik heb bijgehouden... En toch was ik er niet vroeg bij voor mijn gevoel. Van loggen leerde ik met de tijd dat je beter je hoofd uit je navel kunt trekken om wat nuttigs te gaan doen :-) Met veel vertraging ben ik op 28 februari 2009 definitief gestopt met bloggen. Alleen mijn vaste linkpagina gebruik ik nog, maar die is ook allang niet meer bijgewerkt.